Smartphone-gebruik blijft stijgen

De opkomst van smartphones heeft een aanzienlijke impact op ons dagelijks leven. Gemiddeld hebben Vlamingen zo'n 90 apps op hun smartphone staan, wat 15 apps meer is dan twee jaar geleden. De dagelijkse schermtijd stabiliseert op ongeveer drie uur per dag per persoon, wat een lichte daling van 3 minuten ten opzichte van vorig jaar betekent.

Van deze schermtijd wordt ongeveer een kwart besteed aan sociale media (26%, 47 minuten), terwijl chat-apps goed zijn voor 15% (27 minuten) en video-apps voor 10% (18 minuten).

Andere mobiele apps, die verschillende aspecten van ons dagelijks leven omvatten, vormen waarschijnlijk 18% van de schermtijd (32 minuten).

Meer mobile betalen en shoppen

Naast entertainment wordt de smartphone steeds meer gebruikt als toegangspoort tot online dienstverlening, vooral voor financiële zaken.

Maar liefst 63% van de mensen geeft nu de voorkeur aan de smartphone voor online betalingen, een stijging van 12 procentpunten ten opzichte van twee jaar geleden.

Online winkelen blijft echter nog steeds gedomineerd door de computer, hoewel het aandeel dat de voorkeur geeft aan winkelen op de smartphone toeneemt (38%, een stijging van 7%).

In Vlaanderen blijft contactloos betalen met de bankkaart de meest populaire betaalmethode: 80% (+0) van de mensen gebruikt wekelijks contactloos betalen door simpelweg de kaart tegen de terminal te houden. Dit is een gewoonte geworden voor meer dan 60% van alle leeftijdsgroepen.

We zien echter een afname in het gebruik van traditionele betaalmethoden zoals het invoeren van de pincode bij het 'pinnen' van de kaart, vooral onder jongeren. Bij 18-24-jarigen doet slechts 47% (-3) dit nog wekelijks, terwijl dit twee jaar geleden nog 66% was. Ook het gebruik van de kaartlezer daalt gestaag (nog maar 19% wekelijks, -5), in tegenstelling tot contante betalingen.

De groei in online betalingen is duidelijk te zien bij het gebruik van smartphones. Voor 63% (+4) van de mensen is de smartphone het favoriete apparaat geworden voor online geldzaken. Voor respectievelijk 54% (+12) en 74% (+8) van de smartphonegebruikers zijn betalingen via de bankapp een wekelijkse en maandelijkse gewoonte geworden.

Ook betalingen via QR-code, zoals bij Payconiq of de bankapp, winnen aan populariteit, met respectievelijk 44% (+4) en 67% (+7) van de gebruikers die deze methode wekelijks gebruiken. Hoewel betalingen via de apps van lokale banken nog steeds dominant zijn, zien we een gestage toename in het gebruik van andere platformen zoals Apple Pay en Google Pay: 8% (+2) doet dit wekelijks, 13% (+3) maandelijks.

De long tail van social media en influencers

De shift naar online kijken is meer dan een shift naar online zender- en streamingplatformen. Het gaat ook om een shift naar platformen die een mix van User Generated Content (UGC) en ‘repurposed professional content’ als motor hebben en waar dus content ontwikkeld is door zowel niet-professionele makers als professionals. 

Youtube blijft hier de belangrijkste zender met een marktaandeel actieve gebruikers dat naar 62% (+4) stijgt. Al wordt YouTube stilaan bijgebeend door sociale media, waar 57% (+7) het als een platform beschouwt om actief video op te consumeren. 37% (+6) zegt zelfs dagelijks video te consumeren op sociale media.

Het aandeel van sociale media en chat in de totale mobiele schermtijd stijgt opnieuw van 38% naar 41%. Dit percentage staat voor 74 minuten per dag. Wanneer we inzoomen op YouTube zien we een daling in de intensiteit van kijken.

Social media platformen

Het Meta-monopolie blijft overeind, maar toch is Facebook duidelijk over zijn piek heen wanneer we kijken naar het engagementsniveau. Qua dagelijks gebruik zien we bijvoorbeeld verdere lichte dalingen voor Facebook (respectievelijk 53%, -2) en Facebook Messenger (respectievelijk 29%, -2)

TikTok blijft echter een apart verhaal schrijven. Met 16% (+0) actieve gebruikers in Vlaanderen slaagt het er niet in om door te stoten tot de massamarkt. Het blijft grotendeels beperkt tot een nichefenomeen bij jongeren (63%, +3), bij wie het wel een intens gebruik kent.

Het dagelijkse gebruik van TikTok-gebruikers bedraagt gemiddeld 57 minuten. Binnen het jongerensegment gaat TikTok op zijn eentje voor het eerst met een groter aandeel van de dagelijkse schermtijd lopen dan de geaggregeerde dagelijkse schermtijd over alle Meta-apps: 21% tegenover 20%. Bij de TikTok-gebruikende jongeren is dat goed voor gemiddeld 80 minuten per dag.

Opmars van influencers

Influencers spelen een steeds grotere rol in de contentconsumptie, met bijna een derde van de Vlamingen die videokanalen van influencers volgen op sociale media. Enerzijds gaat het om influencers die van zichzelf een merk hebben gemaakt (bv. Acid, Average Rob of Twitch influencers). Anderzijds gaat het om personen die hun bekendheid te danken hebben aan hun aanwezigheid op televisie en ook alsmaar meer als een spin-off van de mediamerken en populaire programma’s worden ingezet.

Podcast groeit verder

Het podcastformat blijft gestaag zieltjes winnen. 92% kent het ondertussen, 57% (+5) is een gebruiker, en 26% (+3) is een actieve gebruiker. Het hoogste percentage actieve podcastluisteraars vinden we bij de 25-34-jarigen (42%, +6) en bij de 18-24-jarigen (34%, -5), al zien wij bij deze laatste groep dit jaar een daling in procentpunten.

Voor podcastluisteraars blijft Spotify veruit de belangrijkste gatekeeper. 52% (+10) vindt de weg naar de podcast via Spotify. Daarnaast vervullen ook de lokale mediamerken hier een sterke gatekeepersrol, met 31% (+7) die de weg vindt naar podcasts via de app of website van een Vlaams mediamerk.

Dat een belangrijk deel van de podcastgebruikers zijn weg naar die podcasts vindt via de websites van de Vlaamse mediamerken, bewijst het potentieel van de interactie tussen het klassieke televisieaanbod en de long tail van sociale media en influencers.

Gaming blijft stabiel

Het bezit van vaste, draagbare en hybride spelconsoles stagneert op 30% (-4), 12% (+0) en 11% (+1). Ook bevroegen we voor de eerste keer het bezit van een VR-bril voor gaming. Dit is maar het geval bij 2% van de Vlamingen.

De smartphone was de voorbije jaren al het belangrijkste scherm voor de gamebeleving, en het versterkt die positie alleen maar in 2023. 37% gamet op de smartphone, gevolgd door de computer (22%) en de consoles (17%).

Op algemeen populatieniveau blijft ‘online gamen’ een nichefenomeen: 7% spreekt online af om te gamen, 5% volgt gamingstreams zoals Twitch en 2% volgt e-sporters.

Als we onze blik verengen naar de 18-24-jarigen ontstijgt gaming dat nichegegeven: 25% is online gamer, 20% volgt gamestreaming en 5% volgt e-sports.

De omhelzing van AI

Dit jaar is er een verschuiving opgetreden in het onderzoek naar de houding van Vlamingen ten opzichte van kunstmatige intelligentie (AI). Naast het algemene sentiment, lag de focus nu ook op specifieke toepassingen van AI, zoals chatbots, spraakassistenten en generatieve AI-diensten die tekst, beeld, muziek en/of spraak produceren.

Wat betreft chatbots en spraakassistenten blijven de bevindingen in lijn met die van vorig jaar. Ongeveer 1 op de 10 Vlamingen weet niet wat chatbots (12%) of spraakassistenten (9%) zijn. 41% kent wel chatbots, maar heeft er nog nooit gebruik van gemaakt.

Voor spraakassistenten geldt dat een kleine helft van de Vlamingen ze kent, maar er nog geen gebruik van heeft gemaakt (45%). Ongeveer 4 op de 10 mensen maken wel gebruik van beide (respectievelijk 47% en 46%). Bij respectievelijk 14% en 18% van de Vlamingen is dat zelfs een gewoonte.

Niet alleen AI, ook andere innovatieve toepassingen

In Vlaanderen zien we een sterke toename in de kennis over verschillende technologieën door de voortschrijdende digitalisering. Bijna iedereen is bekend met concepten zoals 5G (94%, +3), waarbij meer dan de helft van de Vlamingen het ook kan uitleggen (58%, +7). Cryptomunten worden bijna even breed erkend (89%, +4), hoewel ze moeilijker uit te leggen zijn (41%, +2).

Andere technologieën die snel bekendheid verwerven bij het grote publiek zijn onder meer het metaverse (50%, +14), deepfake (60%, +7), tweefactorauthenticatie (70%, +8) en datakluizen/Solid (29%, +8). Voor sommige technologieën is de toename in bekendheid minder sterk, zoals bij cloud computing (50%, +1) en blockchain (39%, +3).

Termen als digital twins (17%, +3), data spaces (30%, +3) en internables/insideables (12%, +1) worden slechts door een minderheid van de Vlamingen herkend.

Interesse in het volledige rapport?

>> Download de imec digimeter