Alcoholgebruik bij -16 jarigen

Volgens cijfers van de FOD Volksgezondheid drinkt bijna 1 op de 3 jongeren onder de 16 regelmatig alcohol, 1 op de 5 doet dit zowel in de week als in het weekend. Dat doet alarmbellen afgaan bij verschillende experten, die waarschuwen voor de gezondheidsrisico’s bij jongeren. De mate waarin alcohol gepromoot mag worden is dan ook een onderwerp van discussie. Vandaag mag alcoholreclame zich niet richten op minderjarigen en geen minderjarigen in beeld brengen. Toch kan het vandaag nog voorvallen dat alcoholreclame aanwezig is op platformen zoals TikTok en Snapchat, waar diezelfde minderjarigen een groot deel van het publiek vertegenwoordigen. Daar wil de Raad voor Reclame nu verandering in brengen.

Strengere regels en verbod voor alcoholreclame

“Door zijn invloed draagt de reclamesector een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als Raad voor Reclame vinden we het dan ook onze plicht om die verantwoordelijkheid te nemen. In overleg met de beroepsverenigingen Vinum Et Spiritus, Belgische Brouwers, COMEOS, de Federatie Ho.Re.Ca Brussel, de Federatie Ho.Re.Ca Wallonië en Horeca Vlaanderen hebben we dan ook een reeks duidelijke maatregelen genomen voor reclame op sociale media en door influencers. Om ervoor te zorgen dat jongeren niet in contact komen met alcoholreclame op sociale media moeten adverteerders voortaan verplicht gebruikmaken van de leeftijdsgebonden filters. Als een sociaal medium die filters niet aanbiedt, gaan we hierop voor een totaalverbod voor alcoholreclame. TikTok en Snapchat zijn daar een duidelijke en concrete toepassing van. Dat zijn bovendien dé media bij uitstek waar jongeren vandaag op aanwezig zijn. Voor influencers passen we trouwens dezelfde regels toe. Sterker nog: voortaan moeten influencers die reclame maken voor alcoholhoudende dranken minimaal 25 jaar zijn en lijken.” – Marc Frederix, voorzitter Raad voor Reclame

Het verbod van alcoholreclame op TikTok en Snapchat en de strengere regels voor influencers kaderen binnen een vernieuwd Convenant inzake reclame voor en marketing van alcoholhoudende dranken.

Duidelijkere educatieve boodschap

Naast strengere regels voor sociale media, voorziet het vernieuwde Convenant in een nieuwe regel om het publiek duidelijker af te bakenen: de 30%-regel. Voortaan mag alcoholreclame niet verschijnen in media en vertoningen in de bioscoop die gericht zijn op een publiek dat minstens voor 30% uit minderjarigen bestaat. Daarnaast komt er een verbod op reclameborden in een perimeter van 150 meter rond scholen.

Tot slot zal de slogan ‘Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid’ voortaan prominenter in beeld komen. De boodschap moet dubbel zo groot worden weergegeven dan voorheen en zal steeds op een achtergrondkleur worden geplaatst die zich onderscheidt van de rest van de reclame, dit over de hele breedte van de advertentieruimte.

Elk van deze maatregelen draagt bij tot één doel: onze jongeren beschermen en de kans dat ze worden blootgesteld aan alcoholreclame zo veel mogelijk verkleinen.

Vernieuwingsoperatie

Met het vernieuwde Convenant zet de Raad voor Reclame de toon voor de vernieuwde strategische visie en rol die ze als beroepsfederatie wil spelen. Zo wil de nieuwe voorzitter – Marc Frederix werd aangesteld op 12 september – sterker inzetten op zelfregulering en advies aan overheden bestendigen. Op die manier willen ze het vertrouwen in de reclamesector verhogen. De Raad stuurde daartoe een memorandum naar de politieke onderhandelaars en kabinetsmedewerkers, die focussen op domeinen als media, gezondheid en economie.

“We moeten onze sector zijn waarde en waarden teruggeven. Zoals ze in het verleden reeds bewezen, bieden de zelfreguleringsmechanismen die de verschillende sectoren implementeren, een effectieve manier om ethische normen en praktijken te handhaven, en heeft de alcoholsector hieraan haar volle medewerking toegezegd ondanks een dalende Belgische alcoholconsumptie tijdens de voorbije decennia. Zelfregulering stelt ons in staat om proactief in te spelen op veranderingen en uitdagingen in de reclamewereld, zonder de noodzaak van langdurige wetgevende procedures. Ons verbod op alcoholreclame op TikTok en Snapchat is daar een perfect voorbeeld van. Door vrijwillig te streven naar integriteit en transparantie tonen we als reclame-ecosysteem onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, wat bijdraagt aan het versterken van het consumentenvertrouwen. We hopen dat het de basis vormt voor een constructieve discussie met de overheden, maar ook met alle spelers op de markt.” – Marc Frederix, voorzitter Raad voor Reclame

Artificiële intelligentie als controlemiddel voor de JEP

Om de naleving van het vernieuwde Convenant te handhaven, zal de Raad voor Reclame een beroep doen op artificiële intelligentie. Een toepassing uit Nederland maakt het mogelijk om alcoholreclame op basis van tekstinhoud op te sporen. Een Belgische partner ontwikkelde een automatisch controlemechanisme om hetzelfde op vlak van beeld te doen. Dit moet de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) helpen om sneller en efficiënter te controleren, en op te treden in geval van overtreding.

Om een correcte naleving van het vernieuwde Convenant af te dwingen, is het belangrijk om de JEP voldoende te ondersteunen in hun rol. Bij overtredingen kan de JEP adverteerders verplichten om de verdere verspreiding van hun reclameboodschap meteen stop te zetten. Dit nalaten zal resulteren in boetes.