Concreet beoogt de DSA meer transparantie in online advertenties, minder vervalsingen, verbeterde privacy- en consumentenbescherming, en versterkte controle door de EU op de economische macht van grote internetbedrijven. Deze regelgeving stelt verplichtingen vast voor digitale dienstverleners, zoals online marktplaatsen, met betrekking tot hun rol als tussenpersoon tussen consumenten en aanbieders van goederen en diensten.

Wat betekent dit voor platforms?

De term "online platforms" omvat een breed scala aan diensten, inclusief online marktplaatsen. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen verschillende bedrijfsgroottes, waarbij micro- en kleinbedrijven zijn vrijgesteld van veel regels en extra regels gelden voor zogenaamde VLOPS (zeer grote online platforms). Dit zijn bedrijven zoals Amazon, Apple, Google, Meta, TikTok, Booking.com, Zalando, Microsoft, etc.

De DSA introduceert specifieke verplichtingen voor online marktplaatsen om de online verkoop van illegale producten en diensten tegen te gaan. Hoewel de DSA geen algemene monitoringsverplichting oplegt aan tussenhandeldiensten, introduceert het wel verplichtingen om illegale inhoud te voorkomen en te verwijderen, die moeten worden geïmplementeerd in de algemene voorwaarden. Daarnaast zijn er meldings- en actieprocedures waarmee anderen het platform kunnen informeren op de aanwezigheid van illegale inhoud, zoals namaakproducten.

Bovendien verbiedt de DSA platforms om gerichte reclame te maken op basis van het gebruik van persoonsgegevens van minderjarigen, zoals gedefinieerd in de EU-wetgeving, waardoor minderjarigen beter beschermd worden.

Wat betekent dit voor de verkopers op online platforms?

De DSA waarborgt ook de rechten van gebruikers van platforms, met name verkopers. Platforms moeten transparant communiceren over hun klachtenafhandelingssysteem, redenen voor schorsing van verkopers (bijvoorbeeld bij de verkoop van onveilige producten), en gebruikers toegang geven tot het klachtensysteem.

Om de consumentenbescherming te bevorderen, bevat de DSA bepalingen die een veilige, betrouwbare en transparante online omgeving nastreven. Zo moeten marktplaatsen de identiteit van actieve handelaren kennen en traceerbaar maken, naast het bieden van transparante interfaces en toegankelijke informatievoorziening voor consumenten.

Verkopers op een marktplaats hebben meer rechten en plichten volgens de DSA. Platforms moeten verkopers beter informeren over hun algemene voorwaarden en de verkoop van producten en diensten op hun platform. Verkopers hebben ook toegang tot hun klachtensysteem en moet duidelijk worden geïnformeerd in geval van mogelijke schorsing. Aan de andere kant moeten platforms ook weten wie de verkoper is en hoe consumenten de verkoper kunnen bereiken.

Wat betekent dit voor online marketing en e-commerce?

1. Know Your Customer (KYC) verplichting: Online marktplaatsen moeten de handelaren die hun goederen aanbieden kennen en (steekproefsgewijze) controles uitvoeren om consumenten te beschermen tegen misbruik, namaak en fraude.
2. Transparantie in aanbevelingsalgoritmen: (Sociale) media en marktplaatsen moeten gebruikers duidelijk informeren over hoe bepaalde content wordt aanbevolen, meestal op basis van gebruikersprofielen en surfgedrag.
3. Opt-out voor gebruikersprofielen: Gebruikers van (sociale) media en marktplaatsen moeten de mogelijkheid hebben om niet te worden geprofileerd op basis van hun surfgedrag.
4. Verbod op gerichte reclame met gevoelige gegevens: Gerichte reclame op basis van gevoelige gegevens zoals religie, etniciteit, seksuele voorkeur en politieke voorkeur wordt verboden.
5. Verbod op gerichte reclame voor minderjarigen: Gerichte reclame naar minderjarigen is volledig verboden, hoewel de uitvoering hiervan uitdagend kan zijn voor platforms.
6. Verbod op manipulatieve ontwerppatronen: Het manipuleren van gebruikerskeuzes door middel van 'dark patterns' wordt verboden. Platforms mogen de keuzes van bezoekers niet manipuleren door bepaalde opties prominenter weer te geven, keuzeknoppen opvallend te plaatsen, storende pop-ups te gebruiken, of onduidelijke bestelprocessen te hanteren.
7. Snelle verwijdering van illegale content: Platforms moeten een efficiënte procedure bieden voor het melden van illegale content, producten en diensten, zoals namaak, oneerlijke handelspraktijken, racisme, haatdragende boodschappen en nepnieuws.

Belangrijk vanuit democratisch en ethisch oogpunt zijn:

1. Algoritmische verantwoording: Zowel de Europese Commissie als de lidstaten krijgen toegang tot de algoritmen van zeer grote online platforms.
   
2. Bescherming tegen cybergeweld: Slachtoffers van cybergeweld krijgen betere bescherming door snelle en efficiënte verwijdering van illegale inhoud, zoals cyberpesten, laster, stalking en wraakporno.
   
3. Beoordeling van systeemrisico's voor VLOP's: Zeer grote online platforms moeten systeemrisico's evalueren en beperkende maatregelen nemen, en jaarlijks onafhankelijke audits ondergaan.
   
4. Speciale maatregelen in crisissituaties: In tijden van crisis kan de Commissie zeer grote platforms eisen om urgente bedreigingen te beperken, zoals bedreigingen voor de openbare veiligheid of gezondheid, met specifieke acties die beperkt zijn tot drie maanden.

Online platforms en zoekmachines die de nieuwe regels niet naleven, kunnen boetes tot 6% van hun wereldwijde omzet krijgen.

Enkele hulplijnen:

• Lees meer over Digital Services Act in de blog van onze legal partner Sirius Legal
• Heb je vragen? Stel ze aan de FeWeb Legal Line
• Je verdiepen in de legal aspecten van e-commerce? Volg de FeWeb E-Commerce Academy op 27 februari 2024