Deze AI Media Barometer maakt deel uit van het onderzoeksprogramma Mensgericht Ontwerpen met AI van Artevelde Hogeschool. Naast het in kaart brengen van de veranderende jobs van mediaprofessionals, helpen ze ook intuïtieve en vertrouwenwekkende interfaces te ontwerpen. En ze brengen de ecosystemen en businessmodellen die veranderen door AI in kaart. Zo dragen ze bij aan een efficiënte en verantwoorde aanvaarding van AI in het werkveld, zowel voor mediaorganisaties als voor individuele mediaprofessionals.

In dit artikel focussen we ons op hoe designers naar AI kijken. 

1. Designers voelen zich sterk in AI-gebruik

Veel designers beschouwen zichzelf als goed op de hoogte van AI-tools en hun toepassingen. Uit kwantitatief onderzoek blijkt dat 59% AI dagelijks of wekelijks gebruikt, vaker dan andere sectoren. In kwalitatieve interviews benadrukken ze dat AI vooral repetitieve taken automatiseert, zoals coderen en tekstschrijven, wat tijd vrijmaakt voor creatievere processen. AI wordt als ondersteunend beschouwd, zonder hun creatieve kern over te nemen. Het inspireert sommigen, vergelijkbaar met het browsen op Instagram of het bezoeken van een museum.

2. AI heeft de werkwijze van 4 op de 10 designers veranderd

Vergeleken met communicatieprofessionals en journalisten zien designers een grotere impact van AI op hun werk. Vooral conceptontwikkeling en prototyping zijn versneld door tools zoals Midjourney. AI genereert inspiratie en ideeën, maar de uiteindelijke output vereist nog altijd menselijke verfijning. Designers gebruiken AI voornamelijk in vroege stadia van het proces, wat hun workflow efficiënter maakt zonder direct eindproducten te produceren.

3. AI blijft vooral een hulpmiddel bij secundaire taken

Hoewel AI veel wordt gebruikt, vermijden designers het bij kerntaken zoals hoogwaardige visuele creaties. 71% gebruikt AI voor secundaire taken zoals tekstschrijven, en 68% voor inspiratie, maar slechts 55% voor contentcreatie. Dit toont aan dat AI vooral wordt ingezet voor voorbereidende of ondersteunende fases. Designers blijven verantwoordelijk voor het eindresultaat, waarbij AI-output vaak wordt verfijnd en aangepast.

4. Ethische zorgen richten zich op auteursrecht en vergoeding

Designers maken zich zorgen over de herkomst van de data waarop AI-tools zijn getraind en de waarde van hun eigen werk. Ze willen garanties dat hun creatieve output uniek blijft en niet wordt overschaduwd door technologie. Daarnaast benadrukken sommige designers het belang van transparantie bij AI-tools en de ethische implicaties van mensgericht ontwerp.

5. Designers zoeken ethische begeleiding

Hoewel designers zichzelf als verantwoordelijk beschouwen voor ethisch AI-gebruik, kijken ze ook naar externe partijen zoals beleidsmakers, technologieleveranciers en juridische afdelingen. In veel organisaties ontbreken echter duidelijke richtlijnen voor AI. Dit benadrukt de noodzaak om een gezamenlijk ethisch kader te ontwikkelen, bijvoorbeeld met hulp van organisaties zoals het Kenniscentrum Data & Maatschappij.

Aanvullende inzichten

• Menselijke tussenkomst blijft cruciaal: AI wordt gezien als een startpunt, maar consistentie en kwaliteit van de output vragen om verdere verfijning.
• Kosten en integratie van AI zijn uitdagingen: AI-tools zijn duur en vereisen aanpassing van bestaande workflows.
• Toekomstvisie op AI: Designers zijn optimistisch over de efficiëntie die AI biedt, maar blijven waakzaam voor de impact op creativiteit en werkzekerheid.
• Aanbeveling: Organisaties zouden moeten investeren in duidelijke richtlijnen en training om AI-ethiek en -toepassingen te stroomlijnen.

>> Volg het onderzoeksproject

>> Download het AI Media Barometer onderzoeksrapport van Artevelde Hogeschool